Na mijn eerdere blog over gedichten besloot ik om een gedichtenbundel aan te vragen om die te gaan lezen.
Als commentaar op mijn keuze kreeg ik: “Joke van Leeuwen is tof”, dus dat was een goed begin. Ik was dan ook blij verrast dat “Woorden op bezoek” van Joke van Leeuwen werd opgestuurd.
Wat een cadeautje om uit te pakken. Het was een klein gebonden boekje, met witte canvas kaft en een wit leeslint. Klein van formaat zodat het lekker in de hand ligt. Om het witte canvas zat een glanzende papieren omslag met witte bloemetjes (Jasmijn?). Het is zo’n mooi boekje dat ik er een tijdje alleen maar naar heb zitten kijken.
Maar de bedoeling van de ‘boekenblogklus” is dat je het boek ook leest. En zo begon ik aan een nieuw avontuur in de poëzie.
Joke van Leeuwen
Geboren in Den Haag (1952). Woonde onder meer in Amsterdam, Brussel en Maastricht. Momenteel in Antwerpen. Studeerde grafische kunsten aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen en het Hoger Sint-Lukasinstituut in Brussel en Nieuwste Geschiedenis in Brussel. In 1978 publiceerde ze haar eerste kinderboek en won ze op het Camerettenfestival alle prijzen waardoor ze meteen in het officiële cabaretcircuit verzeild raakte. Ze bleef er zes jaar, daarna zette ze deze activiteiten met minder grote frequentie voort.
Het schrijven en tekenen kwam tot bloei in vele kinderboeken die lezers kregen van alle leeftijden, in een groot aantal talen werden vertaald en veelvuldig bekroond. In 1994 kwam haar eerste dichtbundel voor volwassenen uit, waarvoor ze de C. Buddinghprijs ontving. Ze stelde tentoon, schreef en bracht verhalen voor tv , schreef voor theater en bracht literair-cabareteske voorstellingen, waaronder ‘Ozo Heppie’ met Caroline Deutman en ‘En/En’ met Mario Paric. Samen met Bob Takes realiseerde ze onder meer een kijkroute in het KMSKA in Antwerpen en tentoonstellingen in Museum M in Leuven en het Meermannomuseum in Den Haag. In 2008 en 2009 was Joke van Leeuwen stadsdichter van Antwerpen:
www.stadsdichterjokevanleeuwen.be
In 2010 ontving ze de Gouden Ganzenveer voor haar bijdrage aan het geschreven woord. In 2012 ontving ze de Constantijn Huygensprijs voor haar hele oeuvre, in 2013 de James Krüss Preis voor haar kinderboeken en de AKO Literatuurprijs voor haar roman ‘Feest van het Begin’.
Vertalingen in onder meer: Engels, Frans, Duits, Spaans, Catalaans, Sloveens, Russisch, Deens, Zweeds, Turks, Japans, Papiaments, Pools, Vietnamees, Hebreeuws, Georgisch, Italiaans, Chinees, Koreaans, Armeens..
Joke van Leeuwen is voorzitter van PEN Vlaanderen en in 2015/16 Dichter der Nederlanden.
(bron: www.jokevanleeuwen.com)
Niet zo maar iemand dus, maar een zeer veelzijdige auteur, maar ook illustrator en perfomer, zoals wordt vermeld op haar internetsite. Ze heeft menig Gouden Griffel en Gouden penseel gewonnen.
De plaatjes in de bundel “Woorden op bezoek” zijn ook allemaal van haar hand, en dat maakt het bijzonder en uniek.
IEP!
Bij onderzoek op internet kwam ik dit tegen:
Bij de naam Joke van Leeuwen kijken mensen soms wat wazig. Maar zeg je ‘Iep!’ dan gaan er lichtjes branden. Iep! is dat boek over dat vogelmeisje, met vleugeltjes in plaats van armen. Het meisje dat wil fladderen terwijl ze netjes moet
lopen. Dat óp de ontbijttafel wil zitten in plaats van er aan. En dan met haar mond kruimeltjes wil oppikken alsof het torretjes zijn. Het meisje dat alles met de ‘ie’ zegt – ‘Ik miet un bieteriemetje mit pindekies!’ is in het boek een gevleugeld gezegde. Ien ienstiekelijke mienier vien prieten, die in heel wat huishoudens waar Van Leeuwens boek is voorgelezen, fanatiek is beoefend.
(https://www.vn.nl/joke-van-leeuwen-dichteres-van-het-misverstand/)
Ach IEP!, zo schattig, Ik kende de film, maar niet het boek. Maar dat is dus ook Joke van Leeuwen
Woorden op bezoek
Voor deze bloemlezing maakte Joke van Leeuwen zelf een keuze uit haar poëzie. En dat maakt dat het een enorm veelzijdig boekje is geworden met verschillende soorten gedichten. Verdeeld over delen zoals: Laatste lezers, Vier manieren om op iemand te wachten, Wuif de mussen uit, kortom de titels van de bundels waar de gedichten uit komen.
De titel “woorden op bezoek”, komt van het gedicht “Er komen woorden op bezoek”, welke ook in deze bundel staat.
Eenmaal aan het lezen van de gedichten loop ik toch opnieuw tegen problemen aan. Ik blijf moeite houden met het lezen van poëzie. Ik zoek naar een ritme, een cadans, wat niet elk gedicht heeft. Het kan mijn gedachten niet altijd vasthouden, ik zie en voel het soms gewoon niet. Maar dan ineens zie ik iets en dan wordt ik blij:
In een gedicht van Joke van Leeuwen vond ik deze prachtige regel:
“Alles kon rijmen, ook als het niet”
het zegt eigenlijk alles. (uit gedicht “daar”, woorden op bezoek, blz 97)
(mag dat eigenlijk wel, een regel uit een gedicht halen?)
Nadat ik een aantal gedichten had gelezen die me niet zo lagen, kwamen er ook een heleboel gedichten langs die me wel aanspraken.
Ik besloot om die te markeren met post-it strookjes (lekker slordig gescheurd), wat het boekje nogal ‘onteerd’, met andere woorden: het ziet er niet uit!
Maar dat gaat goed komen, want nav een andere blog van Cindy, heb ik speciale bookmakers besteld in het zonnige Oosten, waarna ik de slordige post-it rommel kan vervangen door mooie klemmetjes.
Gedicht uit het boek
Ik had er dus een heleboel gemarkeerd, veel meer dan ik van te voren had kunnen bedenken. En één die me echt aansprak stond ook op de site van Joke van Leeuwen en wil ik hier graag delen:
Poëzie voor kinderen
Achterin staan ook een aantal gedichten voor kinderen (eerder gepubliceert in “Ozo Heppiejer”). Het eerste wat tijdens het lezen bij me opkwam was dat het voelde als de stijl van Annie MG Schmidt. Laat Joke van Leeuwen nou ook nog een gedichtje hebben gemaakt ter nagedachtenis aan Annie MG Schmidt met een gedicht van haar eigen creatie “het schaap Veronica, de dominee en de dames Groen treuren om de dood van hun schepper”! Ook die staat achterin deze bundel.
Mijn mening
Het is een mooie boekje. Veelzijdig, voor elk wat wils.
Poëzie zal nooit mijn favoriet worden, maar dankzij Joke van Leeuwen heb ik toch een paar juweeltjes gevonden en weet ik dat er ook voor mij poëzie is!
Proeven van poëzie?
Voor wie kennis wil maken met een aantal van de gedichten van Joke van Leeuwen, op deze pagina staan een paar van haar werken: http://www.poezie-leestafel.info/joke-van-leeuwen
